In era M^a LXXXX^a VII^a Regnante principe Fredenandus rex et eins coniuge Sancta regina et sub eius imperio noticia uel inuentario mandamus facere in terram portugale («Terras de Portugal») de villas et mandamentos et de omnem ueritatem in undisque partibus de cenobio vimaranes (Mosteiro de Guimarães). Id est ex alia parte minei (Rio Minho) villa nuncupata fenuliedo et villa alcabre cum incommuniationes et piscarias per suos terminos antiquos et cum cumctis prestationibus suis ab integro. Et hac parte minei subtus montis filistin discurrente riuulo boruen villa lauridelo ab integro per suos terminos antiquos et cumctis prestationibus suis. etiam et hic ripa minei villa amixenitello ab integro per suis terminis et locis antiquis et cum omnibus prestationibus suis. Et in aula maris villa astiniaria secus pontiue ab integro per nsuis terminis antiquis et cunctis prestationibus suis. Et hanc parte portella de uice (Portela de Vez, Arcos de Valdevez) villa de monimenta villa laureda (Loureda) villa ueliones. de has villas quantum inde conclusum est in scripturas de vimaranes. Et iuxta villa pausata (Pousada) senra de sequeiros integra. Et ad radice castro sancta cruce (Castro de Ázere?) in ripa riuulo frieido (Rio Frio) villa petroselo (Proselo, Arcos de Valdevez) integra cum omnibus prestationibus suis. Et in ripa limie («na margem do Lima») ex alia parte villa soagio (Soajo?) cum suos incommuniatos et montarios et piscarias ab integro per suos terminos et cum omnibus prestationibus suis. villa tauara (Távora) integra et cum suis prestationibus. villa cersetello (Sezedelo?) ad radice castro malo (Castro Mau) integra et com suis prestationibus et terminis antiquis. Et de hanc parte flumen limie («do outro lado do Rio Lima») villa sauto (Souto, Arcos de Valdevez) ab integro cum adiuntionibus suis sicut diuisa est per suis terminis antiquis et cum omnibus prestationibus suis. villa de ponte (Ponte da Barca?) cum suas adiuntiones et cum suas piscarias et cunctis prestationibus suis per suos terminos. villa mediana (Vila Meã) integra et cum suis prestationibus. villa zercedelo (Serzedelo?) cum suas adiuntiones et cum suis prestationibus ab integro et per locis suis et terminis antiquis. hanc villas desuper nominatas sicut in testamento resonat. Et ad radice castro annofrice («Castelo da Anóbrega» ou «Castelo de Aboim», Ventozelo) villa sauto (Souto, Crasto) in ripa uanade («na margem do rio Vade») cum adiuntiones ab integro. villa zendam integra. villa uilar integra. Et in portela de uanade («Portela de Vade») villa uocitata portela (Portela, Sampriz) ab integro per suos terminos. villa de couas (Covas) integra. et de villa sancto petro (São Pedro de Vade) et de villa olarios (Oleiros, Ponte da Barca) VI^a integra. etiam et istas villas cum prestationibus suis et sicut in cartas et in testamento resonat. Et ripa catauo villa lalini («na margem do Cávado, a vila Lalim», actual lugar de Larim em Soutelo) integra cum suo mandamento. villa sautelo (Soutelo, Vila Verde) cum suos incommuniatos ab integro. villa fontanello (Fontela de Soutelo) etiam et cum suos incommuniatos ab integro. villa inuoladi integra. villa arca similiter cum suos incommuniatos ab integro. villa porrales integra. villa sancte eolalie (Santa Eulália de Lalim) cum suo mandamento ab integro. villa uilela (Vilela) cum suo mandamento integra. villa insula rodonda et illa bragada in foze de riuulo homine (Rio Homem) integra. villa de godesteo gundulfiz integra. villa gontarazi (Gontar?). villa suari. villa uilar sauarazi. villa parata (São Salvador de Barbudo) cum suas adiuntiones et illas uarzenas de parada cum sequeirolos. villa pausata de quintilla gaudiniz. villa uimaranzinus et incommuniationes in villa molas (Santa Maria de Mós). vilas ambas louegildit cum suas adiuntiones. villa liuan. villa mauri (Moure) et sendamondanes. et de uilla plana (Vila Chã) medietate. et de monasterio villar que fuit de cidi saluadorit VI^a integra. et in ripa feueros in gualtari una pausata («em Gualtar uma Pousada»). et in ripa de purizo in gondini hereditates de zendas et de aragunti integras. et inter castro seco et purizo inter casa de fofino et de arias ipsa hereditate que in medio iacet. Et in villa ballari et odorici hereditate de reirigo et de sua mulier integra. Etiam et in ripa feueros hereditate de placia et de suos filios Aloitu maria odrocia framila et nasso. ista hereditate integra et est apretiata in X^aIII boues. Et sursum in lalini hereditate que pariauit iheremias et sua mulier ad ille comite pro illo ganado que spesit de villa lauridelo et iacet ipsa hereditate inter domo de nantilo et casal de idilo et in uilla sautello hereditates quantas ibidem obtinuit cidi nebozaniz integras. et de villa amares (Amares) per suos terminos III^a integra siue de uilla quomodo et de criatione. has villas cum cunctis prestationibus suis et sicut in cartas et in plazos et inuentarios seu et in testamentos colligatas sunt et ecclesias et omnem totam suam ueritatem. Et in aula maris ad foze de flumen catauo (junto da foz do Rio Cávado )de hanc parte villa nuncupata fano (Fão) cum salinas et ecclesia sancti pelagii martiris et cum omnibus prestationibus suis ab integro per suis terminis et locis antiquis. Et in riuulo tinto sub monasterio de faria ecclesia uocabulo sancta marina integra. Et in fonte mala («Fone Má»?) quantum ibi est nostra ueritas. Et in barqueiros (Barqueiros) ecclesia iohannis apostoli integra. Et ripa alister («margem do Rio ») monasterio de Iemeni integro. Et uilla abrigosa integra. isto monasterio et villa cum incommuniationes et ecclesias quomodo sunt conclusas per suos terminos antiquos et cum cunctis prestationibus suis post parte cenobio vimaranes permanentes in scripturas et in testamento que illa comitissa domna ilduara fecit et conligatum est. Eatenus et in ripa maris ad foze de Aue villa de comitis («junto ao mar, na foz do Rio Ave, Vila do Conde») cum sua salinas et piscarias et ecclesia sancti iohaunis apostoli. Et intus in mare heremita sancti iuliani martiris ab integro per suos terminos antiques et cumctis prestationibus suis. Et uilla quintanella («Quintela»?) cum criacione et piscarias et sicut in scripturas colligatas sunt. Et inter durio et aue in aula maris («entre Douro e Ave na orla marítima») villa dorron villar petra ficta (Perafita?) et iohanni. has uillas cum sua criatione et cum prestationibus suis ab integro et por suos terminos antiquos. Et inter amagia (Eja) et durio (Rio Douro) villa paramos (?) integra per suns terminos sicut in testamento do illa comitissa mummadomna gondesaluiz resonat. Et ad radice castro uermudi (Castro de Vermoim) villa froilam (de Froila Trutesendes?) integra per suos terminos antiquos et cum ecclesia sancto saluator et sancta maria. Et in villa belmir (Vermil) et sancto iacobo et ioacino quanta hereditate ibi habuit reuelio et sua mulier maria cognomento redonda integra. item ibi et in quintanella et in piniarido et in alia quintanella hereditate de razim et de sua mulier ermesinda integra. Et inter mazegio et villa iusti ecclesia sancto mamate cum suis prestationibus integra. Et hic in villa iusti sancti michaelis arcangeli et alias hereditates laicales quomodo illas concessit sarrazino presbitero et pelagius diaconus. et hic in uilla iusli hereditate de uederamiro sicut in carta resonat et alia hereditate ibi que fuit de roderico fafilaz. Et in vila belmir (Vermil) III^a de ecclesia uocabulo sancto mamete et alias hereditates ibi laicales que sunt nostra ueritate sicut in cartas resonat. Etiam et ibibem (sic) hereditate que fuit de uasco et de sua mulier integra. Et in villa floresindi medietate de quanta hereditate ibi habuit petrazo et sua mulier. Et iuxta lagenoso mandamento do prato aluari integro cum villas et homines et incommuniationes et ecclesias cum cunctis per suos terminos antiquos sicut in scripturas resonat. Et ripa catauo («margem do Rio Cávado») de hanc parte ad radice penafidel villa parata et ecclesia ibi uocabulo sancti iuliani. ipsa villa cum suas adiuntiones siue de hanc parte catauo quomodo et ex alia parte per suos terminos anticos et cum suas piscarias et cunctis prestationibus suis sicut in scripturas resonat medietate integra. Villa de frades por suos terminos antiquos et cum prestationibus suis integra et cum ecclesia uocabulo sancto romano (São Romão de Mesão Frio). Et de uilla sautello (Soutelo, Vieira do Minho) IIII^a integra. et villa nizola (Anissó) per suos terminos antiquos integra. et de villas ambas leiradelas (Leira de Elas, Brunhais) per suos terminos singulas IIII^a et de ecclesia sancta marina et villar despanzo (Vilar de Esperança) ibi integro et ibi ecclesia sancta christina. Et iuxta illa villa mortaria (Murteira) ab integro villa brumales (Brunhais) sicut in carta resonat. Et hanc parte Aue («da outra parte do Rio Ave») mandamento de sobratello (Sobradelo da Goma) ab integro per suos terminos anticos et cum uillas que ibi sunt abent ad seruire cunctis diebus in secula seculorum de turio usque in lamas de igo (entre Arosa e Castelões?) et de aue usque in illa armada ad portella de deua («Portela de Deba» na Serra do Maroiço). Et in territorio uelaria (Abelheira, Vilar Chão) nostras adiuntiones nominibus lamedo (Lamedo) barreiros (lugar de Barreiros, Vieira do Minho) sancta christina culnella vilar plano (Vilar Chão?) ladrones sodenga villela parete sola et ibi hereditate que fuit de ersenda et de suos filios et alia que fuit de mansila et de sua mulier froilo et iacet in trauazos («Travassos). et in aziuedo ripa aue alia incommuniatione que fuit de gontildi. Et in cellariolo alia incoinmuniatione in seiscada que fuit de negrone et de sua millier sarturia. et in culnella et palatiolo. Et ramiri et seiscadas quanta hereditate ibi habuit sendino. Et in maganos alia incommuniatione que fuit de absalom et de sindilo et iacet ripa riuulo de molinos et iuxta domo de midu. Item et in villar plano do hereditate que ibi abuit sisnando cognomento sando III^a integra. hic in ripa riuulo de molinos istas incommuniationes modicas sunt et est deuito de subratello. Et inter aue et portella de leitones (Portela dos Leitões) villa brito (Brito) cum ratione et incommuniatos­ et piscarias et cunctis prestationibus suis sicut in cartas resonat. Et hic in ripa aue iuxta ponte petrina villanoua («na margem do Rio Ave junto da Ponte Pedrinha, Vilanova de Sande»; nota1) integra et cum ecelesia uocabulo sancti martini episcopi et cum incommuniatos et criatione et cum cumctis prestationibus suis sicut in testamento et in scripturis resonat. Villa palmeira (Palmeira) cum homines et incommuniatos quod nostra ueritas est et sicut in scripturas resonat. Villa britteiros (Briteiros) cum ecclesia saluatoris et sancti andree apostoli et heremita in illo monte uocabulo sancto romano sicut in scripturas resonat. Villa de caldelas (Caldelas/ Caldas das Taipas) integra sicut in cartas resonat. et ibi illa pausata (pousada) que tenuit in atondo manualdo amarelliz et confessus. et ecclesia sancti tome apostoli. Et inter aue et pratu aluar («entre o Rio Ave e Pedralva») villa donini (Donim) per suos terminos antiquos de ipsa villa e toda V^a de gulterre froilaz. et hereditate que ibi habuit domna adosinda. et casal de gondulfo gutierrit cum prestationibus suis sicut in cartas resonat. Et de villa rezulfi (Redufe?) per suos terminos IIII^a integra. Et uilla plana cum ecclesia uocabulo sancti stephani (Vila Chã em Santo Estevão de Briteiros) ab integro cum adiuntionibus suis sicut in testamento resonat quos fecit pelagio guntemiro. Et inter aue et auizela («entre os rios Ave e Vizela») ad illos brazos villa negrellos (actual São Miguel do Paraíso) gatellos integras cum prestationibus suis. Et de villa guandalari sicut in scripturas resonat. villa cazoranes. villa pausada (Pousada, Gondar?) integra. villa ueiga (Veiga). et herediiate de iusto menendit. Et de hanc parte selio («do outro lado do Rio Selho») uarzena (Quinta da Várzea, Candoso?) portella (Quinta da Portela, São Jorge do Selho?). de istas uillas desuper nominatas sicut illas in scripturas inueneritis et midi cum eas. Et de hanc parte selio mandamento de candanoso (Candoso) per suos terminos antiquos cum villas et ecclesias et cumctis prestationibus suis ab integro. Et ad illa ponte de auizella (Ponte de Vizela) monasterio de moraria (Moreira de Cónegos); nota2) cum uillacoua (Vila Cova) et uarzena (Várzea) et suas adiuntiones in uillar et in sancto martino (São Martinho do Campo?). Et ex alia parte auizella villa castiniaria et villa sanguinedo (Sanguinhedo?) integras per suos terminos et cum omnibus prestationibus suis. Et uilla negrellos (São Tomé de Negrelos) et trasulfi (?) cum suos incommuniatos et suas ueritas que ibi habent ad seruiendum. Et in uillarino (Vilarinho, Santo Tirso?) hereditates quantas in scripturas resonat. Et ripa riuulo de molinos («margem do Rio de Moinhos) villa sancto martino de comite (São Martinho do Conde) cum desterici et martini integras cum prestationibus suis et per suos terminos antiquos. Villa nespereira (Nespereira) integra cum criatione et cumctis prestationibus suis per suis terminis et locis antiquis. Mandamento de riba auizella integro per suis terminis et locis antiquis et cumctis presiationibus suis sicut in testamento resonat et in scripturas colligatum est. Etiam et uillas nominatas sala (Sá) adtanagildi (Tagilde) et caluos (Calvos) de garsea ennegot et alios caluos que fuit de pelagio guntemiri. has villas integras cum incommuniationes et cunctis prestationibus suis et sicut in cartas ipsas villas de ripa auizella inueneritis in scripturis illas. zahara cellarido et villas alias que ibi facto sunt qui nostra ueritas est et sicut in scripturas conligatas sunt. Mandamento de tauoladelo (Tabuadelo) cum riuulo de molinos colgeses (Urgezes) piniario (Pinheiro) et auezani (Abação) quomodo diuidet per suos terminos anticos ab integro et cum cumctis prestationibus suis ita sicut in testamento et in cartas et placitos et in scripturas conligatum est. et villa sic uocitata tauoladelo que ibi fecit ille comite domno Gundesaluo et ecclesia ibi sancto cipriano. Mandamento de zersedo (Cerzedo) et riuulo malo (Rio Mau) et uilla ibi sancto martino (São Martinho de Fareja) que fuit de domna farega etiam et alias uillas hic in riuulo malo sicut in cartas et in testamentos et in scripturas conligata sunt cum prestationibus suis. istos andamentos et villas per suos terminos et locis antiquos. Mandamento de mortaria (Morteiras, Matamá) cum uillas que in carta resonat ab integro per suos terminos antiquos cum cumctis prestationibus suis. Et in monte longo villa moraria cum suas adiuntiones et cum suos homines et cum ecclesia sancti martini episcopi ab integro per suis terminis et locis antiquis et cum cunctis prestationibus suis. ita ut sicut in testamento de rex domno ordonio resonat. Et ad radice de portela villa portella siluares (Portela, Arões) ab integro cum suas ecclesias quos fuit de ordonio romanit. Mandamento de caidi (Caíde) cum uilla atanes (Atães) et lubaria (Lobeira) et quintilanes. eliam et istas que sunt de mandamento de caydi et totum quomodo diuisum est per suos terminos anticos et lenzarios et ecclesias et cumctis prestationibus suis ab integro. Mandamento de arones (Arões, Fafe) cum uilla paredes et uarzenella (Varziela, Goliães) et ecclesias et lenzarios et fossadarios et fiscalia facientes ab integro per sues terminos antiquos et cumctis prestationibus suis ita sicut in testamento et in scripturas resonat. Mandamento de trauazolus (Travassós) et mandamento de gullanes (Goliães) cum homines fossadarios et fiscalia facientes et trebutarios et ecclesias et cum omnibus prestationibus suis ab integro per suos terminos anticos et sicut in testamento et in scripturas conligata sunt. Mandamento de uilacoua (Vila Cova, Fafe) cum fleitas (Freitas) et petroselo et uilarino cum homines que tributo reddent et fossadarios seu et fiscalinos et ecclesias cum cumctis prestationibus suis ab integro et per suis terminis et locis antiquis sicut in testamento et in scripturis resonat. Mandamento de agrela (Agrela, Fafe) cum homines fossadarios et fiscalia facientes et trebutarios et ecclesia sancta christina ab integro per suos terminos antiquos et cum omnibus prestationibus suis sicut in scripturas resonat. Item inter aue et selio («entre o rios Ave e Selho») villa siluares (Silvares) cum homines et adiuntiones. riquilanes (Requião). vilar ardam (Aldão) fontanello (Fontelo). palatiolo (Paço). varramondanes (Fermentões). trepezido (Terpecido). zendam. portella. hanc villas cum homines de mandamento et lenzarios et stercarios et ecclesias et cumctis prestationibus suis ab integro et per suos terminos anticos. ita sicut in testamento et in scripturas est colligatum. et hereditates que ganauit digno baltarit et sua mulier domna animia inter aue et selio integras sicut in scripturas testamento placitos resonant. et si seruirent cum eas ad casa de vimaranes sua progenie bene fiat et si noluerint ueritate cum illas dicere et seruitio facere careant illas. Et inter palatiolo (Paço) et sancto iohanne (São João da Ponte) villa uisterlani (lugar de Castelães?) integra cum prestationibus suis esceptis VI^a de sancto laurenzo. et hic in ripa uernegana (ribeira de Pouve ) villa froiani (Frijão, Corvite) medietate de illa quomodo est conclusa per suis terminis antiquis cum omnibus prestationibus suis. islas uillas sicut in testamento et in cartas de pelagio guntemiri sunt conligatas. Monasterio sancto iohanne (São João da Ponte) que est fundata in ripa aue iuxta ponte petrina (vide nota3) et suas incommuniationes in oliuaria (Oliveira, Silvares) et in felici sicut in testamentos et in scripturas resonat. Villa antemiri (Antemil, Pencelo) integra cum sua criacione et cum ecclesia sancto iohanne de pensello (Pencelo) et cumtis prestationibus suis per suis terminis et locis antiquis sicut in testamento de pelagio guntemiriz resonat. Mandamento de sauto (São Salvador do Souto) cum homines fossadarios et fiscalia facientes. et villa ibi que fuit de comes suario roderici et de eius coniuge comitissa domna geluira. et ecclesia ibi fundata sancti saluatoris. et in ferrocinti ecclesia sancti bartolomei apostoli. hanc mandamento et uilla cum cunctis prestationibus suis et per suos terminos antiquos et sicut in scripturas resonat. villar sauaraz («Casal de Savarigos»?) que est inter sauto et placidi («entre Souto e Prazins») ab integro et sicut in testamento maior resonat et est debito ipso uilar de illa degania. Villa placidi (Santo Tirso de Prazins) sicut et in scripturas de pelagio gontemiriz resonat. ipsa villa cum domibus suis et edificiis et cum suos ortalos in omnique giro ab integro et de tota uilla do fora medietate integra cum omnibus prestationibus suis. Villa felici (Sta. Eufémia de Prazins) quantum de illa in scripturis resonat. et illa senra que iacet in ripa aue («na margem do Rio Ave») integra quomodo se leua de strata maior (vide nota4) et figet se in illo porto de sancti claudii («São Cláudio do Barco») et in illa uarzena qui in testa de ipsa senra iacet in ripa de ille arrogio qui intrat in aue sub illo molino. et hic in felici illa pausata (pousada) que tenuit ennego lopiz de dato de domnos de vimaranes integra. et per tota illa uilla alias hereditates qui in scripturas resonant et que nostra ueritas est et homines ibi in ipsa villa et in elanzi que sunt debito de mandamento de sauto. Villa lauredo (Louredo, Selho) sicut in carta et in scripturas resonat integra cum prestationibus suis. villa gumilanes (Gominhães) quomodo illa incommuniarunt homines ibi habitantes ad rex domno ranemiro et sicut in scripturas resonat. et in cidofacta («Cedofeita»?) suas adiuntiones et ipsa uilla gumilanes illos homines ad casa de vimaranes totos seruitio facientes. Villa cecili et aldiani (? e Aldão) integras cum omnibus prestationibus suis et cum tota illa criatone sicut illas obtinuit pelagio guntomiri et sicut in suo testamento resonant et ibi in ipsa uilla aldiani (Aldão) alias hereditates que ganauit oueco ennegoz et ecclesia sancti mameti et cum prestationibus suis. Villa creximiri (Creixomil) ab integro cum suas adiuntiones et ecclesias et cunctis prestationibus suis per suis terminis et locis antiquis sicut in testamento resonat. Villa asoredi (Azurém) et uilla pinario («Pinheiro»?) cum adiuntionibus suis. Margaridi (Casal de Margaride, Mesão Frio) et lattido cum illa scusaduri et cum ecclesias sancto petro de asoredi (São Pedro de Azurém) et sancto iuliano et sancta marina de laurosa (Santa Marinha da Costa) et sancto romano (São Romão de Mesão Frio). has villas et ecclesias cum cunctis prestationibus suis et per suis terminis et locis antiquis ab integro sicut in testamentos et in scripturas resonat. et heremita sancto mamete de castro («Ermida de Santo Mamede do Castro», lugar de São Mamede). Et ex alia parte auizella (Rio Vizela) villa sala de barrosas (Quinta de Sá, Santa Eulália das Barrosas?) cum suas adiuntiones et cum homines de mandamento que concessit ad uimaranes ille comite domno gondcsaluo et per illa uilla alias incommuniaciones. id est riarelo (Rielho) de susano et medietate de ecclesia sancto laurencio et castrellos (Quinta de Castrelo, Lustosa) integra. et de tota uilla de sangunedo (Sanguinhedo) duas quintas integras et illa criazom. Aqua leuada rouordelo (Casais de Água Levada e Revordelo, Barrosas) integro et ecelesia integra sancto martino et medietate de ecclesia sancto stephano et medietate de ecclesia sancti filippi apostoli et sancta eolalia de barrosas (St. Eulália de Barrosas) integra cum sua dadiua et ecclesia sancto mamete integra et heremila sancto uerissimo cum suas adiuntiones ab integro. hanc villa sala (Sá) et adiuntiones et ecclesias desuper nominatas cum cunctis presiationibus suis et per suis terminis et locis antiquis ila sicut in testamentos et in scripturas et placitos conligatas sunt. Et ex alia parte sancto ueressimo do monte caluelo (Monte Calvelo, Lustosa). vila molas (Mós). de ipsa villa IIII^a integra per suos terminos. et de villa siluares IIII^a integra. Et de ecclesia sancto adriano IIII^a integra. has villas et ecclesias desuper nominatas per cunctis terminis suis et cum suis prestacionibus et sicut in testamento et in scripturas et in colmellos de domna sabida resonat et de tota illa criazon medietate integra. Et de uilla penavoua (Penacova, Lousada?) cum sua ecclesia III^a partes integras per suos terminos antiquos et cunctis prestationibus suis sicut in scripturas resonat. Monasterio de zerrnadelo (Cernadelo, Lousada) et ecclesia sancto petro et ecclesia sancto iacobo. de ipsa ecclesia IIII^a integra et ille monasterio cum suis dextris integro et de tota illa alia villa de fora II^a partes integras. et de villa uaizenella (Varziela, Felgueiras) II^a partes integras. et iacet ipsa. villa inter randi (Rande) et platanoso. Et in uilla unione (Unhão) I^a pausata. et de villa castrellos (Cristelos, Lousada?) IIII^a integra. et de ecclesia sancti andree apostoli IIII^a integra. Et de uilla sangunedo (Sanguinhães, Freamunde?) que est in ferreira (Rio Ferreira) ad radice montis cordube (Monte Córdova) IIII^a integra. Et de villa attanes ripa durio nostra ratione. hanc monasterio et uillas cum adiuntiones et ecclesias ab integro sicut dosuper scriptum est per terminis suis et cunotis suis prestationibus ita sicut illas obtinuit uelasco froilaz in sua uita et sicut illas concesit ad cenobio vimaranes et post sua morte etiam sicut ipso monasterio cum suas ueritates confirmauit rex domno fredenando et eius coniuge domna Sancia ad ipso cenobio vimaranes per scriptura firmitatis. Villa aluarenga (Alvarenga, Lousada?) quos concessit astrulfo petriz et presbitero et soror uegilia et ibi ecclesia uocabulo sancta marina et sancto iohanne. ipsa villa aluarenga sicut illa obtinuit petro presbitero cum suas ecclesias ab integro per suis terminis et cunctis prestationibus suis. et de hereditate edrocia et de gondemaro medietate integra. et de uilla de gesilli que fuit de suo marito nomine sotto medietate integra. et de uilla rezemondi medietate integra. et ille agro que dicent tritical integro. sunt ipsas villas sub monte caluelo et in ripa riuulo sause («margem do Rio Sousa») et quomodo diuident per termino de molas (Mós) et per uilla mazanaria (Macieira, Lousada) et cum uillanoua et quantum ibidem fuit inter ipsas villas hereditates de domna seniorina et quantas ibidem ad ipsas ecclesias testarunt alios homines. et in villa zamarini hereditate que fuit de tiu traseiro et quantaque sua mulier abuit ab integro. Hanc hereditates et ecclesias desuper nominatas et alias multas que in testamentis et in scripturas resonant ab integro post parte cenobio vimaranes cum cunctis prestationibus suis. Et in sausa (Rio Sousa) ad radice montis sancto felice de felgeiras rubeas (Castro de Sanfins de Ferreira) villa platanoso ab integro cum cunctis prestationibus suis et cum uocabulo Sancte marie uirginis. Et in uilla margaridi (Margaride, Felgueiras) una adiuntione. villa santon integra. villa mauri (Moure, Felgueiras) integra et de ecclesia. sancti georgii medietate villa longos et ferramondanos (Friande?). villa arnosella sicut in scriptura est conligata. has villas et ecclesias cum cunctis prestationibus suis sicut in testamentos et in scripturas resonat. Et in ripa sause iuxta lodares villa pausada («na margem do Sousa, junto a Lodares, a vila de Pousada») integra cum prestationibus suis. et inter riuulo sausela (ribeira do Mezio em Sousela?) et sequeiros de tota ipsa villa que in medio iacet ubi iafar habitat IIII^a integra. et ad radice castro azarias villa pratuantille cum suas adiunciones et ecclesias sancto saluator et sancto iohanne ab integro per suos terminos. hanc villa et ecclesias cum prestationibus suis et hereditates ibi de mortuorum in ipsa villa que nostra uerilas est. Et in ualle arrezosinus sub caslro sancte marie ripa tamice («castro de Santa Maria na margem do Rio Tâmega) villa ollarios (Oleiros) cum suas adiuntiones et cunctis prestationibus suis ab integro et quomodo illa obtinuit domno bahaluli in uita sua et post sua morte sicut illa incartauit domna sesgundia cum suos filios nominibus anserigo adefonso nezerone susanna et gutierre ad gontemirus confesso et sicut in testamento de suo fllio pelagio gontemiriz resonat. Et ad radice panafidel villa cannas (Vila Canas, em Penafiel?) ab integro per suos terminos antiquos et cunctis prestationibus suis et ecclesia sancti martini episcopi sicut ipsa uilla concessit luzidu naustiz ad ille comite arias menendit et ad sua mulier illa comitissa nomina emderia per cartula firmitatis et sicut in cartas de vimaranes conligatum est. Et in ripa tamice villa lusidi («na margem do Tâmega, a Vila Luzim»). villa travazus (Travassos) integra cum suo porto et suas piscarias et ecclesia uocabulo sancto mamete de ribazales cum suis dextris et cum adiuntionibns suis ab integro. villa benis dauis et ecclesia sancto felice. et in uilla abregam nostras ueritates. hanc villas et ecclesias cum omnibus prestationibus suis et sicut in scripturas sunt conligatas. In ripa tamice («na margem do Rio Tâmega») villa palatiolo (Paço) ab integro cumctis aprestationibus suis sicut in testamento resonat. Et in ferraria villa palatios (Paços de Ferreira) ab integro per suis terminis et locis antiquis et cum suus adiuntiones et ecclesia Sancte eolalie uirginis et cum cunctis prestationibus suis. Villa colina integra per sues terminos amigos et cunctis preslalionibus suis. Et de uilla sala (Sá) medielate integra cum suis prestationibus. et de villa uillela (Vilela) IIII^a integra cum suis prestationibus et illas decimas que sunt ueritate de uilla palatiolo et colina et ecclesias sancto michael de caslellos sancti christofori de lauredo (Louredo) et sanctorum cosmas et damianus de balesteirus. islas ecclesias habent illas suos domnos ad tenere et darent indo dadiua in uimaranes. ila scriptlim desuper sicut in testamento et in scripturis resonat. Et hic in ferraria villa gondesindi cum suas adiuntiones et ecclesia uocabulo sancto petro et cumctis prestationibus suis. de hanc villa cum toto suo debito medietate integra post parte cenobii vimaranes sicut in testamento que fecit honnega didaz et. in scripturis est conligala. Et hic etiam in ferreira villa portella et adiuntiones gaudiosi tomistanes. sautello et in parada I^a incommunialione. Et in villa moreira alia incommuniatione ubi dicent castiniaria gondini. et in figeirola I^a ecclesia uocabulo sancti iacobi apostoli integra cum suis dextris et I^a senra ibi est integra. et in lamoso ad sancta maria I^o casal que fuit de dauid randiz integro. Et in uillacoua I^a incommuniatione que fuit de tin patre integra. et ibi in villacoua alia incommuniatione que fuit de tiu gondemaro. etiam hic in uillacoua alia incommuniatione que fuit de tiu olidi. Et in monte corduba (Monte Córdoba) de hereditate de tiu gondemiro medietate integra. et in portella de negrellos (Portela de Negrelos) I^a ecclesia uocabulo sancti cipriani integra cum suis dextris et hereditates quantas habuit arias auoliz ab integro sicut in suo testamento resonat que de illas fecit in cenobio vimaranes. et deto montis cordube III^a integra et mannini. istos cum criacione uaqueiros et equarizus et sicut in colmellos et inuentarios et in scripturis resonal. Et inter dorio et aguilar villa mellares («entre o rio Douro e Aguiar de Sousa, a vila de Melres») ab integro cum adiuntionibus suis siue ex alia parte durio quomodo de hanc parte et cum ecclesia sancte marie semper uirginis et sancto uerissimo per suis et locis antiquis et cunctis prestationibus suis et quomodo diuidet ipsa villa per monte acuto et perget ad monte de petra taliada («Monte da Pedra Talhada»?) inter cabronello (Cabroelo) et mellares et uay per riuulo malo (Rio Mau) et plega in durio et conclude piscarias sub domus sancte eolalie et perget ad monte de meda (Alto de Medas) inter fermedo (Fermedo) et mellares et inde ad uilar que dicent lauercos (Lavercos) medietate integra qui nostra ueritas est et exinde perget ad piscaria de abbate etiam et de ipsa piscaria nostra medietate integra et exinde conclude innia integra et perget de alia parte durio inter mansion frigido («Mesão Frio»?) et medolas (Medas) et inde ad illa portella inter villacoua (Vila Cova) et mellares et torna pro ad carrazito et figit se in monte agudo unde primiter incoauimus. et que sunt fora de terminos alios uillares que ad ipsa villa abent ad seruire. Id est de uillar longo IIII^a integra. et de uilar brandilani cum suas piscarias et suns ecclesias et cunctis prestationibus suis III^a integra. hanc quod desuper resonat ab integro sicut in testamento de rex domno ranimiro et in scripturas conligatum est post parte cenobii vimaranes ab integro permanere. Villa sandi (Sande, Marco de Cananveses) ambas illas pausatas que fuerunt de illas sorores et ecclesia sancti martini episcopi. et in villa palatiolo (Paços , Canelas?) I^a pausata integra et de illa ecclesia uocabulo sancta sauina medietate integra. et in uilla de anegia (Eja) III^a pausatas integras cum prestationibus suis quomodo illas concessit ille preposito domno toderedo et illass sorores domna ebrilli et domna ermosinda et domna trudilo et ipsas pausadas cum suas piscarias in durio ita sicut desuper scriptum est et in scripturas resonat. Item et in ripa durio («na margem do Rio Douro») ad radice de pena alua (Penalva, Ancede) villa citofacta («Cedofeita»?) ab integro per suos terminos et cum omnibus prestationibus suis. villa palatios (Paços de Gaiolo) que fuit de ille comite scemeno didaz ab integro per suos terminos prestationibus suis. villa sancta leocadia (Santa Leocádia, Baião) villa quomodo et ecclesia integra et cum omnibus prestationisbus suis. Villa nugaria («Nogueira»?) integra per suos terminis et cumctis prestationibus suis. villa iacintus integra. villa emilanes integra et ecclesia sancti iacobi apostoli integra. villa castro. villa ebreheimes integra. villa auones (Avões) integra. et sunt ambas ipsas villas subtus monte genestazo (Serra do Montemuro) per suos terminos et cunctis prestationilius suis. et in villa alarizi illa uarzena de nouales («Várzea de Novais»?) que ibi iacet integra. villa medugalos (?) integra. Ermello cum suas villas siue do hanc parte durio quomodo et ex alia cum toto suo debito et cunctis prestationibus suis. villa de cabruno (Cabrum) integra per suos terminos et sua ratione de villa secarios. et in ripa tamice («na margem do Rio Tâmega») villa de uilar integra et est subtis montis petrosello. villa lauridello integra. villa onegildi integra. villa pausata («Pousada») integra. has villas cum cumctis prestationibus suis et sicut in scripturas conligatas sunt. Incommuniationes in marezos. Et ex alia parte durio villa uocitata romarizi (Romariz, Arouca) que est in ripa alarda vallis discurrente arauca («na margem do Rio Arda, correndo pelo Vale de Arouca») ab integro per suis terminis antiquis et cumctis prestationibus suis. et de villa gudini («Godim»?) IIII^a. et de uilla traciani (?) IIII^a integra. et de uilla trezi (?) IIII^a integra. et de villa oliuaria («Oliveira», actual Tropeço) IIII^a integra. has villas cum suas adiuntiones et cum suas piscarias et cumctis prestationibus suis per suos terminos antiquos et sicut in scripturas resonant. Item ecclesia sancti iacobi et hereditates laicales de magister manilla ab integro siue de auios quomodo et de parentes suos et sicut illas concessit per cartula testamenti ad cenobio vimaranes cum omnibus prestationibus suis. Monasterio sancti torquati per se etiam et cum suas uillas id est villa rex villa uillar villa citofacta cum ecclesia sancto felici («Sanfins»?). et in villa gumilanes quanto ibi sua ueritas est. villa roboreta. ­villa trasarici cum ecclesia sanctorum cosmas et damianus. villa sagadi. et in villa lobaria suas ganationes. et inter quintilanes et randulfi ecclesia uocabulo sancta marta cum suis dextris et quod ibi sua ueritas est. villa astrulfi et ecclesia ibi sancta leocricie. has villas quomodo in testamento de rex domno ranimiro et in commissario conligatas sunt. In ripa riuulo dorio villa cellafano cum ecclesia sancto iuliano integra et adiuntione in uillarelio et uillares tauolazola guandilanes et cornudella. Et in ripa aue («margem do Rio Ave») villanoua (?) cum suas adiuntiones integra. Et inter carauo (Rio Cávado) [et] penafiel (?) villa canizada (Caniçada) integra et ibi una ecclesia. Et inter pretualuari et aue («entre Pedralva e o Rio Ave») ecclesia sancto micaele de ca..... (São Miguel do Campo?) et sancto martino de lauredo (São Martinho de Louredo, Póvoa do Lanhoso) et sancto petro de uentosella (São Pedro de Ventuzela, Louredo). Et in ripa neiue («na margem do Rio Neiva») ecclesia uocabulo sancta marina (Santa Marinha de Anais?) integra cum omnia sua ueritate. Et ex alia parte limie (Rio Lima) villa pladan.... (?) integra cum suas ecclesias et cum quanto sua ueritas est per suos terminos antiquos et cunctis prestationibus suis.

Hanc desuper scriptum monasterii sancti torquati cum toto suo debito post parte cenobio vimaranes permanente. Et in extremis ex alia parte durio castellos. id sunt Trancoso cum suas villas. longobria (Longroiva). terrenio (Terrenho, Trancoso). moraria (Moreira de Rei?). naumam (Numão). uacinada (Muxagata?). pennadedomno (Penedono). amendula (Mêda?). seniorzelli (Sernancelhe). alcobria (Alcarva, Ranhados?) et Caria (Caria). islas penas cum toto suo deuido. Et illuc in extremis uillas nominatas id sunt Treuules (?) integra. villanona (?) integra. villar sico (Vilar Seco) integro. sabadelli (Sebadelhe?) integro. veiga integra. ecclesiola integra. spinosa (Espinho, Mangualde?) integra et nace integra. has uillas per suos terminos anticos et cumetis prestationibus suis.

Et inter durio et barrosa («entre o Rio Douro e o Varosa») villa baldigi (Valdigem?) per suos terminos antiquos ab integro. et latent fora ipsas comparationes ad ipsa uilla deseruientes. Et ad portum durio inter riuulo .... et sancto martiriu («Santo Martírio»?) villa sancta maria (Santa Maria de Almacave, Lamego?) cum suas adiuntiones et cum suas piscarias per suos terminos antiquos et cum cumctis prestationibus suis ab integro siue ex alla parte durio quomodo et hanc parte durio. villa oliuaria (Oliveira do Douro, Cinfães?) integra cum suas adiunciones et suas piscarias et cum villa que fuit de abzakeri et ipsa cum suas adiuntiones etiam et per suos terminos antiquos et cunctis prestationibus suis. villa barqueiros (Barqueiros, Mesão Frio?) cum suas adiuntiones et suas piscarias per suos terminos et cuntis prestationibus suis ab integro. De uila .... villa uarzena (Várzea do Douro, Marco de Canaveses?) cum suo porto et cum piscarias ab integro. Et in ualle de arauca (Vale de Arouca) villa sauto de mellares (Souto Redondo?) que iacet inter uilla arouca (Arouca) et villa laurosa (Lourosa de Matos). et in villa eirizi (Eiriz) et villa ademondi (Santa Maria do Monte?) ipsa uilla de sauto (Souto Redondo?) per suis terminis antiquis et cumetis prestationibus suis ab integro. Et inter durio et colimbrie prope flumen vauga («entre o Rio Douro e Coimbra, junto ao Rio Vouga») villa alcaroubim (Alquerubim, Albergaria-a-Velha) integra et cum sua prestancia et con suas salinas sicut in testamento resonat. villa sancto martino (São Martinho de Mouros, Resende?) que iacet flumen dorio et inter villa oliuaria (Oliveira do Douro, Cinfães) et campaniana (?). villa creiana (?) cum sua prestancia et cum suas piscarias et per suos terminos et cum omnibus prestationibus suis et homines ibi habitantes ab integro.